สารต้านอนุมูลอิสระ หรือ สาร Antioxidants คืออะไร ? คาดว่าคนรักษาสุขภาพผิว และความงามต้องรู้จัก เพราะเป็นสารที่ช่วยทั้งป้องกัน และบำรุงร่างกายในหลาย ๆ ด้านเลย เรียกได้ว่าเป็นหนึ่งในสารที่ร่างกายควรมีเอาไว้ เพื่อสุขภาพที่ดี และแข็งแรง บทความนี้วัตสันเลยอยากชวนเพื่อน ๆ มาทำความรู้จักกับ “สารต้านอนุมูลอิสระ Antioxidants” ว่าคืออะไร ให้มากขึ้น และสารต้านอนุมูลอิสระดีต่อผิวยังไง ลองตามไปดูกันต่อเลย
สารต้านอนุมูลอิสระ หรือ antioxidants คืออะไร ?
สารต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidant) คือสารที่ช่วยปกป้องผิวจากสารอนุมูลอิสระที่เกิดจากแสงแดด โดยสามารถยับยั้งการเกิดปฎิกิริยาออกซิเดชั่นจากมลพิษต่าง ๆ รอบตัว และสาร antioxidants คือหนึ่งในองค์ประกอบสำคัญในการช่วยลดความเสียหายในระดับเซลล์ และป้องกันโรคได้อีกด้วย
ความสำคัญของสารต้านอนุมูลอิสระในร่างกาย
ในกรณีที่ร่างกายมีระดับอนุมูลอิสระมากเกินไป จะทำให้เนื้อเยื่อ และเซลล์เกิดความเสียหาย ซึ่งอาจเป็นส่วนหนึ่งของโรคหรือภาวะทางสุขภาพบางอย่างได้ จึงต้องมีสารต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidant) มาช่วยยับยั้งอนุมูลอิสระเหล่านั้น อย่างเช่น ความสำคัญของสารต้านอนุมูลอิสระต่อผิว สารต้านอนุมูลอิสระจะช่วยรักษาคอลลาเจน และอิลาสติน ซึ่งเป็นโครงสร้างโปรตีนสำคัญที่ช่วยให้ผิวมีความยืดหยุ่น ลดการสูญเสียน้ำ ช่วยรักษาความชุ่มชื้นในผิวช่วยให้ผิวสุขภาพดี ลดการอักเสบของเซลล์ผิว และลดการระคายเคือง นอกจากนั้นสารต้านอนุมูลอิสระคือตัวช่วยสำคัญในการปกป้องผิวจากอนุมูลอิสระที่เกิดจากแสงแดด โดยสามารถยับยั้งการเกิดปฎิกิริยาออกซิเดชั่น จากมลพิษต่าง ๆ รอบตัวได้อีกด้วย
อนุมูลอิสระประเภทละลายในน้ำ
อนุมูลอิสระประเภทละลายในน้ำ ได้แก่
- วิตามินซี (Vitamin C) หรือ กรดแอสคอบิก (Ascorbic acid) พบได้ในผักและผลไม้ เช่น มะนาว ส้ม สตรอว์เบอร์รี ผักโขม คะน้า
- กรดฟลาโวนอยด์ (Flavonoid) พบได้ในผักและผลไม้ เช่น ชาเขียว ถั่วเหลือง บลูเบอร์รี
อนุมูลอิสระประเภทละลายในไขมัน
อนุมูลอิสระประเภทละลายในไขมัน ได้แก่
- เบต้าแคโรทีน (Beta-carotene) พบได้ในผักและผลไม้ที่มีสีส้มและเหลือง เช่น แคร์รอต ฟักทอง มะละกอ มะม่วง
- ลูทีน (Lutine) พบได้ในผักใบเขียว เช่น ผักโขม คะน้า บรอกโคลี
- ซีลีเนียม (Selenium) พบได้ในอาหารทะเล เช่น ปลาทูน่า ปลาแซลมอน ถั่ว และเมล็ดพืช
- โคเอนไซม์ Q10 (Coenzyme Q10) พบได้ในเนื้อสัตว์ ตับ ไข่ ถั่ว และเมล็ดพืช
4 ประโยชน์ของสารต้านอนุมูลอิสระในมุมของการดูแลสุขภาพ
ช่วยส่งเสริมสุขภาพหัวใจ เลือด และหลอดเลือด
สารต้านอนุมูลอิสระคือสารที่ช่วยลดการอักเสบ และปรับปรุงการทำงานของเลือด ลดความเสี่ยงโรคหัวใจ และโรคหลอดเลือดสมอง เนื่องจากการที่ร่างกายมีสารต้านอนุมูลอิสระปริมาณมาก สามารถช่วยชะลอการเกิดไขมันอุดตันในหลอดเลือดหัวใจได้
ช่วยลดความเสี่ยงโรคเรื้อรัง
สารต้านอนุมูลอิสระคือสารที่ช่วยปกป้องความเสียหายของเซลล์ที่อาจก่อให้เกิดโรคเรื้อรัง เช่น โรคหัวใจบางชนิด โรคมะเร็ง โรคอัลไซเมอร์ เนื่องจากการรับประทานสารต้านอนุมูลอิสระเป็นประจำ จะช่วยขจัดอนุมูลอิสระที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติในร่างกาย จึงทำให้สุขภาพดีขึ้นโดยลดความเสี่ยงของโรคได้
ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของระบบภูมิคุ้มกัน
อนุมูลอิสระคือสารที่สร้างความเสียหายภายในร่างกาย และทำลายระบบภูมิคุ้มกัน ภาวะการอักเสบที่สูงอย่างต่อเนื่อง สารต้านอนุมูลอิสระคือสารที่ทำหน้าที่ปกป้องและยับยั้งอนุมูลอิสระเหล่านั้น ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันทำงานได้อย่างปกติ และลดความเสี่ยงจากการติดเชื้อลงไปได้ด้วย
ลดความเสี่ยงจอประสาทตาเสื่อม
นอกจากเรื่องของสุขภาพหัวใจ ระบบภูมิคุ้มกัน และสุขภาพผิว สาร antioxidants คือสารที่มีประโยชน์ต่อจอประสาทตาด้วย สาร antioxidants คือสารที่จะช่วยชะลอ หรือลดความเสียหายของเซลล์จอประสาทตาที่อาจเกิดขึ้นตามอายุที่เพิ่มขึ้น
4 ประโยชน์ของสารต้านอนุมูลอิสระ หรือสาร antioxidants คืออะไรบ้าง
1. ลดการเกิดริ้วรอย
สารต้านอนุมูลอิสระคือสารที่ช่วยรักษาคอลลาเจน และอิลาสติน ซึ่งเป็นโครงสร้างโปรตีนสำคัญที่ช่วยให้ผิวมีความยืดหยุ่น เช่น แอสตาแซนธิน (Astaxanthin) สารแคโรทีนอยด์ (Carotenoid) ในธรรมชาติมีฤทธิ์ในการต่อต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidant) ช่วยป้องกันการเกิดริ้วรอยก่อนวัย
2. ลดการสูญเสียน้ำ
สารต้านอนุมูลอิสระ เช่น วิตามินอี หรือโคเอนไซม์คิวเท็น จะช่วยรักษาคอลลาเจน และอิลาสติน ซึ่งเป็นโครงสร้างโปรตีนสำคัญที่ช่วยให้ผิวมีความยืดหยุ่น จึงมีส่วนช่วยลดการสูญเสียน้ำจากผิว ช่วยรักษาความชุ่มชื้นในผิวช่วยให้ผิวสุขภาพดีขึ้นด้วย
3. ลดการอักเสบของเซลล์ผิว และลดการระคายเคือง
สารต้านอนุมูลอิสระคือสารที่มีส่วนช่วยลดการอักเสบของเซลล์ผิว และลดการระคายเคือง เช่น วิตามินซี เป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่มีบทบาทสำคัญในการสร้างคอลลาเจน ฟื้นฟูผิวพรรณ และเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน นอกจากนี้ยังช่วยลดการอักเสบ และป้องกันหวัดได้อีกด้วย
4. ป้องกันความเสียหายจากแสงแดด
สารต้านอนุมูลอิสระคือสารที่ช่วยป้องกันอนุมูลอิสระจากรังสี UV ที่อาจเป็นสาเหตุของริ้วรอย และโรคผิวหนัง เนื่องจากสารต้านอนุมูลอิสระ เป็นสารที่ช่วยปกป้องผิวจากสารอนุมูลอิสระ ที่เกิดจากแสงแดด โดยสามารถยับยั้งการเกิดปฎิกิริยาออกซิเดชั่น จากมลพิษต่าง ๆ รอบตัว
จำเป็นต้องกินวิตามินอาหารเสริมเพื่อเพิ่มสารต้านอนุมูลอิสระหรือไม่ ?
สารต้านอนุมูลอิสระ หรือ antioxidants คือสารที่พบได้จากอาหารหลายชนิด เช่น ผัก ผลไม้สด ธัญพืชไม่ขัดสี ถั่ว เมล็ดพืช ชาเขียว และน้ำมันพืช ดังนั้นการรับประทานอาหารที่หลากหลายจะช่วยให้ร่างกายได้รับสารต้านอนุมูลอิสระเพียงพอ สำหรับคนที่มีพฤติกรรมการกินปกติ ก็อาจจะไม่จำเป็นต้องเสริมวิตามินอาหารเสริมที่มีสารต้านอนุมูลอิสระเพิ่ม แต่ในคนที่มีปัญหาในการรับประทานอาหาร หรือมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคบางชนิด อาจจำเป็นต้องรับประทานวิตามินอาหารเสริม เพื่อให้ได้รับสารต้านอนุมูลอิสระในปริมาณที่เหมาะสม
ทั้งนี้ควรรับประทานวิตามินอาหารเสริมตามคำแนะนำของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ หรือเภสัช เนื่องจากวิตามินอาหารเสริมที่เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ถ้าหากได้รับมากเกินไปอาจส่งผลข้างเคียงต่ออวัยวะต่าง ๆ ได้ และไม่ควรรับประทานวิตามินอาหารเสริมทดแทนการรับประทานอาหารที่หลากหลาย เนื่องจากร่างกายยังต้องได้รับสารอาหารที่เป็นประโยชน์หลายอย่างเพื่อสุขภาพที่ดีรอบด้าน
5 วิตามิน และ antioxidants ที่วัตสันแนะนำ
1. วิตามินซี (Vitamin C)
วิตามินซี (Vitamin C) วิตามินชนิดละลายน้ำที่หลายคนรู้จักกันดี มีความสําคัญในการป้องกันการเกิดโรคทางระบบภูมิคุ้มกัน ระบบ หัวใจและหลอดเลือด การดูดซึมธาตุเหล็ก นอกจากนี้วิตามินซีมีผลต่อการสร้างเนื้อเยื่อ จึงส่งผลต่อการซ่อมแซมผิวเมื่อเกิดแผล อีกทั้งยังมีผลต่อสุขภาพของกระดูกอ่อน กระดูก และฟัน ส่วนใหญ่จะพบในแหล่งอาหาร เช่น ผลไม้ที่มีรสเปรี้ยว แตงโม กะหลําปลี ผลไม้ตระกูลเบอร์รี่ เป็นต้น
- Vistra Acerola Cherry วิสทร้า อะเซโรลาเชอร์รี่ มีส่วนช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันด้วยวิตามินซีธรรมชาติ และอาการขาดวิตามิน ดูแลสุขภาพผิวกระตุ้นการสร้างคอลลาเจนให้ผิวใส
- Blackmores แบลคมอร์ส ไบโอ ซี อะซีโรลา พลัส มีส่วนช่วยในกระบวนการต่อต้านอนุมูลอิสระ
2. วิตามินอี (Vitamin E)
วิตามินอี (Vitamin E) อีกหนึ่งวิตามินที่หลายคนรู้จักกันดี และมีประโยชน์ต่อผิวมากอีกด้วย เป็นวิตามินละลายในไขมันที่ร่างกายใช้ เพื่อคงการทํางานของระบบประสาท ระบบภูมิคุ้มกัน การเจริญเติบโตของผิวหนังผมแล็บ รวมไปช่วยในการมองเห็นให้เป็นปกติ และยังมีส่วนช่วยช่วยต้านการอักเสบให้กับร่างกายอีกด้วย ส่วนแหล่งอาหารที่พบวิตามินอีสูง ได้แก่ ข้าวโพด นํามันจากถัวลิสง อโวคาโด ถั่วต่าง ๆ เป็นต้น
- Dr.pong ดอกเตอร์พงศ์ เดลี่ โอเมก้า-3 ฟิช ออยล์ พลัส วิตามิน อี ช่วยให้การจดจำดีขึ้น ลดความดันโลหิต ระบบไหลเวียนเลือดในร่างกายดีขึ้น ช่วยเสริมภูมิคุ้มกัน
- WATSONS วัตสัน แอสตาแซนธิน พลัส อี แอนด์ ไรซ์ บราน ออยล์ สารสกัดแอสตาแซนธิน แอนติออกซิแดนท์เข้มข้น ผสานคุณค่าของน้ำมันรำข้าว เพิ่มการดูดซึม สูตรเสริมวิตามิน E
3. โคเอ็นไซม์คิวเทน (Coenzyme Q10)
โคเอ็นไซม์คิวเทน (Coenzyme Q10) เป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่มีมากในไมโตรคอนเดรียของเซลล์ซึ่งมีหน้าทีให้พลังงานแก่เซลล์ ต่าง ๆ ทั่วร่างกาย จึงเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่สำคัญมากกับเซลล์ทีต้องใช้พลังงานต่อเนื่อง อย่าง เซลล์กล้ามเนื้อหัวใจ เซลล์ปอด และเซลล์ตับ ฯลฯ มักจะพบโคเอ็นไซม์คิวเทน (Coenzyme Q10) ได้ในแหล่งอาหาร เช่น ปลาทะเลนําลึก ผักโขม บล็อคโคลี งาดํา ถัวพิตาชิโอ เป็นต้น
- Vistra วิสทร้า โคเอนไซม์ Q10 ช่วยสร้างพลังงานให้กับเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจและสมอง เป็นสารต้านอนุมูลอิสระชะลอการเสื่อมของเซลล์ผิว ซ่อมแซมผิวที่เสื่อมสภาพ ชะลอริ้วรอยก่อนวัย เสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน
- WATSONS วัตสัน มารีน คิวเท็น พลัส แหล่งสารต้านอนุมูลอิสระ และคอลลาเจน เปปไทด์จากปลาทะเล ประกอบด้วยวิตามินและแร่ธาตุหลายชนิด มีสารต้านอนุมูลอิสระ เสริมด้วยคอลลาเจนบำรุงผิวพรรณ ช่วยให้ผิวพรรณดูอ่อนเยาว์ เปล่งปลั่งขึ้น
4. ลูทีน (Lutein)
ลูทีน (Lutein) สารประกอบจําพวกแคโรทีนอยด์ ที่ให้สีเหลือง และแดงในพืช ซึ่งเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่เด่นในเรื่องการป้องกันสุขภาพดวงตา และแสง UV รวมไปถึงแสงสีฟ้า สามารถพบสารนี้ได้มากบนจอประสาทตา เนื่องจากมีความสามารถดูดซับแสงส่วนเกินที่เข้าสู่ดวงตา จึงสามารถป้องกันการเกิดจอประสาทตาเสื่อมได้ และมักจะพบลูทีน (Lutein) ในแหล่งอาหาร ผักใบเขียวเข้ม เช่น คะน้า ผักชี ผักโขมบล็อคโคลี เป็นต้น
- Swisse สวิสเซ ลูทีน โปร+ ช่วยบำรุงชั้นเรติน่าและกล้ามเนื้อรอบดวงตา ช่วยในการมองเห็น ลูทีน สารแคโรทีนอยด์ ชนิดหนึ่งที่มีคุณสมบัติช่วยในการกรองแสงสีฟ้าในบริเวณดวงตา
- Blackmores แบลคมอร์สลูทีน-วิส มีส่วนช่วยในกระบวนการต่อต้านอนุมูลอิสระ ช่วยให้ดวงตาแข็งแรง ป้องกันประสาทตาเสื่อม เพิ่มความแข็งแรงให้กับผนังหลอดเลือดใหญ่ และเส้นเลือดฝอย
5. ไลโคปีน (Lycopene)
ไลโคปีน (Lycopene) เป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่ให้สีแดงในพืช ช่วยปกป้องเซลล์จากการถูกทําลายจากสารต้าน อนุมูลอิสระ ลดความเสี่ยงต่อการเกิดเซลล์แบ่งตัวผิดปกติหรือเซลล์มะเร็ง ส่วนใหญ่จะพบมาในแหล่งอาการสีแดง เช่น มะเขือเทศ แตงโม ฝรั่งสีชมพู เกรปฟรุต
- WATSONS วัตสัน ไบรท์เทนนิ่ง โคลด์-เพรส โซป อุดมด้วยคุณค่าจากส่วนผสมที่มาจากธรรมชาติ สารสกัดจาก มะละกอ และ มะเขือเทศ และ วิตามิน อี ช่วยให้ผิวเนียนนุ่ม และแลดูกระจ่างใส
- Arra TopFace อาร่า ท็อปเฟซ โทเมโทสตรอว์เบอร์รี่ ไบรท์เทนนิ่ง แอนด์ มอยซ์เจอร์ เจล เจลสูตรสารสกัดมะเขือเทศและสตรอว์เบอร์รี่ จากประเทศเกาหลี เพื่อผิวนุ่มชุ่นมชื้นและดูกระจ่างใสอย่างเป็นธรรมชาติ ไลโคปีนในมะเขือเทศช่วยปกป้องผิว จากรังสียูวีได้
ทำความรู้จักกับ “สารต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidants) คืออะไร ?” มาแล้ว เรียกได้ว่าสารต้านอนุมูลอิสระ หรือ Antioxidants คือสารที่ร่างกายควรมีอย่างมากเลย เพราะให้ประโยชน์ต่อสุขภาพร่างกายในหลาย ๆ ด้าน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของระบบภูมิคุ้มกัน สุขภาพหัวใจและหลอดเลือด จอประสาทตา รวมไปถึงสุขภาพผิวด้วย สำหรับใครที่อยากดูแลร่างกายให้สวยปังแถมสุขภาพดี คงต้องเสริมสารต้านอนุมูลอิสระให้ตัวเองมากขึ้นกันแล้วล่ะค่ะ
ข้อมูลอ้างอิง
https://bangkokpattayahospital.com/th/health-articles-th/prestige-wellness-th/antioxidant-explanation/?srsltid=AfmBOoolcAs_92G8M77qFDTk84ZWWIfNOvXal3Sfx5YijApU9v0z6IIC
https://www.eucerin.co.th/about-skin/derms-articles/sun-protect?srsltid=AfmBOooNbgxTAbhWT2gor7eOj_4OVQe6hA3isOoiVWWdbOY7xASVnW0-
https://www.bdmswellness.com/knowledge/10-vitamins-and-antioxidant
คลิกอ่านคอนเท้นอื่นๆที่น่าสนใจ
- ยาคุมฮอร์โมนเดี่ยว ข้อดี และข้อที่ควรรู้
- ยาและอาหารที่ไม่ควรทานพร้อมกัน
- ประโยชน์ของโปรตีนทั้งจากพืชและสัตว์ที่หลายคนไม่เคยรู้
- เลือกทาน ยาเม็ดคุมกำเนิด ที่ใช่ ให้เหมาะกับแต่ละคน
- รู้หรือไม่!? “น้ำเกลือ” ทำอะไรได้มากกว่าแค่การล้างแผล
