ผิวแห้งคัน เกิดจากผิวขาดความชุ่มชื้น น้ำมันที่เคลือบผิวลดลงจนเกิดอาการผิวแห้ง ก่อให้เกิดผิวเสีย ไม่เนียนนุ่ม ไม่ชุ่มชื้น และอาจจะส่งผลให้เกิดอาการคันตามมา กระทบกับการใช้ชีวิตประจำวัน ซึ่งเป็นปัญหาหลักของผู้ที่มีผิวบอบบาง แพ้ง่าย บทความนี้เลยอยากชวน เพื่อน ๆ มาบำรุงดูแลผิวให้เนียนนุ่มชุ่มชื้น บอกลาผิวแห้งคันในหน้าหนาวกัน
Highlight
- ผิวแห้งคันคืออะไร?
- ลักษณะและอาการของผิวแห้งคัน เป็นอย่างไร?
- ผิวแห้งคันมีสาเหตุมาจากอะไร ?
- ปัจจัยกระตุ้นผิวแห้งคันจากภายใน มีอะไรบ้าง?
- ปัจจัยกระตุ้นผิวแห้งคันจากภายนอก มีอะไรบ้าง?
- รักษา และดูแลผิวแห้งคัน อย่างไร?
- คำถามพบบ่อย
ผิวแห้งคันคืออะไร ?
ผิวแห้งคัน เป็นอาการที่ผิวขาดความชุ่มชื้น น้ำมันที่เคลือบผิวลดลงจนเกิดอาการผิวแห้ง ทำให้รู้สึกถึงความแห้งตึง หยาบกร้าน และไม่เปล่งปลั่งของผิว เมื่อผิวแห้งมากจนลอกเป็นขุย จึงมักจะมีอาการคันยุบยิบร่วมด้วย ซึ่งเกิดขึ้นจากการส่งกระแสประสาทภายใต้ผิวหนัง หรือการส่งสัญญาณความรู้สึกของผิว เนื่องจากคนที่มีผิวแห้งคัน ผิวบอบบาง หรือแพ้ง่าย จะมีปริมาณของตัวรับสัญญาณ (Sensitive Receptor) มากกว่าคนปกติ หรือมีผิวที่ไวต่อปัจจัยกระตุ้น เป็นพิเศษ
ลักษณะและอาการของผิวแห้งคัน เป็นอย่างไร?
ผิวแห้งคัน เกิดจากการที่ผิวขาดน้ำ และความชุ่มชื้น ทำให้ชั้นป้องกันของผิวจะเสียหาย และไม่สามารถให้การปกป้องได้อีกต่อไป ทำให้มีลักษณะ และอาการ ดังนี้
- ผิวแห้งคัน หยาบกร้าน สาก ไม่เรียบเนียนเมื่อสัมผัส
- ผิวแห้งจนเป็นขุย เกาแล้วมีผิวลอกออกมา
- ผิวซีด สีหมองคล้ำ
- รู้สึกคัน โดยเฉพาะในสภาพอากาศหนาวเย็น แห้ง หรือหลังอาบน้ำ
- ผิวแห้งจนเกิดรอยแดง รอยแตก หรือรอยอักเสบ
- ผิวแห้งลอก ผิวแตกแห้งลักษณะคล้ายเกล็ดปลา
- รู้สึกตึงหรือแห้งที่ผิว หรือ มีอาการคันยุบยิบที่ผิวหนัง
- ผิวไม่เปล่งปลั่ง ขาดความชุ่มชื้น
- เครื่องสำอางไม่ติด เป็นคราบ และหลุดออกโดยง่าย
ผิวแห้งคันมีสาเหตุมาจากอะไร ?
ผิวแห้งคันมีสาเหตุหลัก ๆ เกิดจากผิวขาดความชุ่มชื้น ทำให้ชั้นป้องกันของผิวเสียหาย และไม่สามารถให้การปกป้องได้อีก นอกจากนั้นยังมีปัจจัยอื่น ๆ จากสภาพแวดล้อม หรือสิ่งแปลกปลอม ที่เป็นตัวกระตุ้นให้เกิดผิวแห้งคันขึ้นได้ ดังนี้
ปัจจัยกระตุ้นผิวแห้งคันจากภายใน มีอะไรบ้าง?
1. ผิวขาดสารให้ความชุ่มชื้นตามธรรมชาติ (NMFs)
เป็นสารให้ความชุ่มชื้นตามธรรมชาติ อยู่ในกลุ่มของสารที่พบอยู่ในชั้นผิวหนัง มีหน้าที่ช่วย ดึงดูด และกักเก็บน้ำไว้ในชั้นผิว NMFs ประกอบไปด้วยสารต่าง ๆ เช่น กรดอะมิโน ยูเรีย แลคเตท และเกลือแร่ ซึ่งสารเหล่านี้มีความสามารถในการดูดซับน้ำจากสิ่งแวดล้อม และช่วยรักษาความชุ่มชื้น ให้กับผิว
2. เกราะปกป้องผิวอ่อนแอ
สาเหตุมาจากการขาดไขมันที่จำเป็นในชั้นผิว อย่าง Skin Barrier เกราะปกป้องผิวที่ทำหน้าที่ ช่วยปกป้องผิวจากสิ่งแวดล้อม ชั้นปราการผิวแข็งแรงทำให้ผิวสุขภาพดี เมื่อปราการผิวอ่อนแอ ทำให้ผิวเกิดปัญหาได้ง่าย เช่น แพ้ง่าย เป็นสิว และเกิดริ้วรอยขึ้นได้
3. สมดุลความเป็นกรด-ด่างของผิว (pH Balance System) ผิดปกติ
ผิวที่สุขภาพดีควรมีคุณสมบัติเป็นกรดอ่อน ๆ จึงจะเรียกว่าเป็นผิวที่มีค่า pH ที่สมดุล หรือ pH balance ซึ่งการที่มีสภาพเป็นกรดอ่อน ๆ นี้แสดงถึงความแข็งแรงของผิว เมื่อสมดุลผิวผิดปกติ อาจจะทำให้เกิดอาการผิวแห้งคันขึ้นมาได้ เนื่องจากความแข็งแรงของผิวลดลง
4. โรคทางพันธุกรรม โรคผิวหนัง
โรคทางพันธุกรรม โรคผิวหนัง มีส่วนทำให้เกิดอาการผิวแห้งคันขึ้นได้ เช่น โรคภูมิแพ้ผิวหนัง โรคผิวหนังอักเสบเรื้อรัง (Ichthyosis vulgaris) เป็นต้น
ปัจจัยกระตุ้นผิวแห้งคันจากภายนอก มีอะไรบ้าง
1. สารเคมี สารพิษ มลภาวะ ฝุ่น
จากงานวิจัยพบว่าฝุ่นละออง PM 2.5 สามารถทำลายเซลล์ผิวหนังกำพร้าของมนุษย์โดยตรง ทำให้เกิดการอักเสบของผิวหนังที่มากขึ้นได้ รวมไปถึงสารเคมีมีส่วนทำให้ผิวบอบบาง ระคายเคือง ทำให้ผิวแห้งลอกได้
2. สารที่ก่อให้เกิดการแพ้
สารเคมีบางชนิดอาจทำให้เกิดอาการแพ้ โดยเฉพาะในคนที่มีผิวบอบบาง แพ้ง่าย ทำให้เกิดอาการระคายเคืองผิว และทำให้ผิวเกิดอาการแห้งลอกขึ้นได้
3. ผลข้างเคียงจากการใช้ยารักษาโรคผิวหนังต่าง ๆ
การรักษาโรคบางชนิด เช่น การฉายรังสี การล้างไต ยาหรือสารเคมีที่ใช้ในการรักษา เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ผิวสูญเสียน้ำมากกว่าปกติ จนเกิดผลข้างเคียงผิวแห้งคันขึ้นได้
รักษา และดูแลผิวแห้งคัน อย่างไร?
1. ดูแลความชุ่มชื้นด้วยโลชั่นที่เหมาะกับผิวแพ้ง่ายโดยเฉพาะ
ผิวแห้งคัน มีส่วนมาจากผิวที่ขาดน้ำ จึงควรดูแลผิวให้ความชุ่มชื้น และควรเลือกเป็นโลชั่น ที่เหมาะกับผิวแพ้ง่ายโดยเฉพาะ เพื่อแก้ปัญหาผิวแห้งและฟื้นบำรุงผิวแห้งคัน ไม่สบายผิวได้อย่างตรงจุด รวมไปถึงเลือกโลชั่นที่มีคุณสมบัติปรับสภาพผิว เสริมสร้างเกราะป้องกันผิวให้ทำงานได้อย่างดีด้วย
2. การดื่มน้ำเปล่าในปริมาณที่เหมาะสม
อีกหนึ่งวิธีง่าย ๆ ที่จะช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับผิว ก็คือการดื่มน้ำเปล่าในปริมาณที่เพียงพอ ต่อร่างกายในแต่ละวัน ประมาณ 6 – 8 แก้ว หรือ 2 – 3 ลิตร เพื่อให้น้ำเข้าไปช่วยเติมเต็มความชุ่มชื้น ให้กับผิว และสร้างผิวให้สมบูรณ์ ลดอาการผิวแห้งคันลงไปได้
3. รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่
นอกจากจะต้องดื่มน้ำเพื่อช่วยเติมเต็มความชุ่มชื้นให้กับผิวแล้ว ก็ควรเลือกทานอาหาร ที่เป็นประโยชน์ให้ครบ 5 หมู่ด้วย อย่างการเลือกทานผัก และผลไม้ที่ช่วยบำรุงผิว เช่น มะเขือเทศ ส้ม มะละกอ มะพร้าว อะโวคาโด ฯลฯ เป็นอีกหนึ่งตัวช่วยเสริมสร้างให้สุขภาพผิวดีขึ้นได้อย่างดีเลย
4. อาบน้ำในอุณหภูมิปกติ
การอาบน้ำอุ่น หรือแช่น้ำนานจนเกินไปมีส่วนทำให้ผิวสูญเสียความชุ่มชื้น และทำให้ผิวแห้งคัน ขึ้นมาได้ แนะนำให้อาบน้ำในอุณหภูมิปกติตามเวลาที่เหมาะสม และไม่บ่อยจนเกินไป ระยะเวลาการอาบน้ำที่เหมาะสมควรอยู่ระหว่าง 5 – 10 นาที และไม่ควรอาบน้ำเกินวันละ 2 ครั้ง
5. เลือกใช้สบู่ที่อ่อนโยน
สบู่ หรือผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดผิวที่มีส่วนผสมของยา มีฟองมาก หรือหลังอาบทำให้ผิวรู้สึก แห้งตึง ความมันน้อยลง มีส่วนทำให้ผิวหนังสูญสียความชุ่มชื้น จึงควรเปลี่ยนมาใช้เป็นสบู่ที่มีความ อ่อนโยนต่อผิวแทน รวมไปถึงเลือกสบู่ที่มีส่วนผสมของมอยส์เจอไรเซอร์ เพื่อช่วยเติมความชุ่มชื้น ให้กับผิวไปด้วย
6. ทาครีมกันแดดเป็นประจำ
แสงแดด รังสี UV เป็นอีกหนึ่งตัวการที่ทำให้ผิวแห้ง ขาดความชุ่มชื้น จึงควรทาครีมกันแดด เป็นประจำทุกวัน เพื่อให้ครีมกันแดดเคลือบชั้นผิว ทำหน้าที่ปกป้องรังสี UV รวมไปถึงมลภาวะต่าง ๆ และแนะนำให้ทาครีมกันแดดอย่างน้อย 15-30 นาทีก่อนออกไปเจอแดด เพื่อให้ครีมกันแดดซึมเข้าสู่ผิว และทำงานได้ดี
7. สวมใส่เสื้อผ้าที่เนื้อสัมผัสนุ่ม
การใส่เสื้อผ้าที่รัดแน่นจนเกินอาจทำให้ผิวเกิดการเสียดสีมากขึ้น ส่งผลให้ระคายเคืองผิว และเกิดผิวแห้งคันขึ้นได้ด้วยเหมือนกัน ลองเปลี่ยนมาใส่เป็นเสื้อผ้าที่มีเนื้อสัมผัสนุ่ม เช่น ผ้าคอตตอน ผ้าฝ้าย ฯลฯ เพื่อลดการเสียดสี และอาการระคายเคืองผิว
8. ใช้ครีมบำรุงผิวกายที่ช่วยปรับสมดุล pH ผิว
ผิวที่มีค่า pH ที่สมดุลจะแสดงถึงความแข็งแรงของผิว แต่ถ้าสมดุลผิวผิดปกติอาจจะทำให้เกิด อาการผิวแห้งคันขึ้นมาได้ เนื่องจากความแข็งแรงของผิวลดลง จึงควรเลือกครีมบำรุงที่มีคุณสมบัติ ช่วยปรับสมดุล pH ให้ผิว เสริมสร้างเกราะป้องกันผิวให้ทำงานได้ดีขึ้น ทำให้ผิวแข็งแรง เพื่อลดการเกิด ผิวแห้งคัน และแนะนำให้เลือกเป็นครีมบำรุงผิวที่เหมาะกับสภาพผิวด้วย เพื่อให้ครีมบำรุงทำหน้าที่ ได้ดีที่สุด
9. ปรึกษาแพทย์
หากรักษาผิวแห้งคันแล้วยังไม่ดี หรือมีอาการรุนแรงเพิ่มมากขึ้น เช่น มีผื่นแดงร่วมด้วย แนะนำให้ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อดูแลอย่างใกล้ชิด เพื่อรักษาโดยการใช้ยารักษาโรคผิวหนัง ตามคำแนะนำของแพทย์ ซึ่งจำเป็นต้องมีการใช้ยารักษาโรคผิวหนังที่เป็นยาเฉพาะที่เข้าช่วยรักษาด้วย
และนี่ก็คือ “อาการผิวแห้งคัน” ที่วัตสันชวนเพื่อน ๆ ไปทำความรู้จักกันในบทความนี้ สำหรับใครที่ไม่อยากเกิดปัญหาผิวแห้งคันกวนใจ ก็สามารถดูแลผิว ป้องกันอาการผิวแห้งคันได้ง่าย ๆ แค่เปลี่ยนพฤติกรรมในชีวิตประจำบางอย่าง เลือกทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อผิว รวมไปถึงเลือก สกินแคร์ที่ช่วยเติมความชุ่มชื้น เสริมสร้าเกราะป้องกันผิวให้แข็งแรง เป็นวิธีเบื้องต้นที่ช่วยลดการเกิด ผิวแห้งคันลงไปได้
คำถามที่พบบ่อย
Q: ผิวแห้งคันคืออะไร?
A: ผิวแห้งคันตกสะเก็ดเป็นอาการที่ผิวขาดความชุ่มชื้น ทำให้ผิวรู้สึกแห้ง หยาบกร้าน และมีอาการคันอันเนื่องมาจากปัจจัยทั้งภายใน และภายนอก เช่น สภาพอากาศ มลภาวะ และสุขภาพผิว
Q: ผิวแห้งคันเกิดจากกอะไร?
A: สาเหตุหลักของผิวแห้งคันตกสะเก็ดมาจากการขาดสารให้ความชุ่มชื้นตามธรรมชาติ เกราะปกป้องผิวอ่อนแอ สมดุลความเป็นกรด-ด่างของผิวผิดปกติ รวมถึงปัจจัยภายนอกที่ทำลายผิว เช่น สารเคมีและมลภาวะ
Q: ดูแลผิวแห้งคันอย่างไร โรคผิวหนังคันแห้งควรใช้อะไร?
A: การดูแลผิวแห้งคันทำได้โดยดื่มน้ำให้เพียงพอ ใช้โลชั่นบำรุงผิวที่เหมาะสม เลือกสบู่ที่อ่อนโยน ทาครีมกันแดด และรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อผิว
Q: โรคผิวหนังคันแห้งมีลักษณะอย่างไร?
A: ผิวแห้งคันจะมีอาการผิวหยาบกร้าน คันยุบยิบ ผิวลอก แตก และเครื่องสำอางไม่ติด ซึ่งส่งผลกระทบต่อความมั่นใจและการใช้ชีวิตประจำวัน
Q: เมื่อไรควรไปพบแพทย์?
A: ควรพบแพทย์เมื่อรักษาตัวเองแล้วอาการผิวแห้งคันตกสะเก็ดไม่ดีขึ้น มีผื่นแดงรุนแรง หรือมีอาการที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพผิวอย่างชัดเจน เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาอย่างถูกต้อง
ข้อมูลอ้างอิง
https://www.eucerin.co.th/skin-concerns/sensitive-skin/how-to-soothe-sensitive-skin?srsltid=AfmBOopnFU3I5TfQn3BK8Qy35S9-oA1L0p5awNRF_ElTiQAz-g6DMIi4
https://www.vimut.com/article/relieve-dry-itchy-skin
คลิกอ่านคอนเท้นอื่นๆที่น่าสนใจ
- ลำดับการลงสกินแคร์ที่ถูกต้อง ฟื้นบำรุงผิวหน้าให้สวยกระจ่างใส
- ผื่นแพ้อากาศหนาว สาเหตุ อาการ และวิธีป้องกันผื่นแพ้อากาศเย็นที่ถูกต้อง
- Hyaluronic Acid คืออะไร มีประโยชน์และช่วยบำรุงผิวอย่างไร
- แพ้ครีม เป็นสิวหน้าแพ้ครีมเป็นแบบไหน ดูแลรักษาอย่างไร
- ผิวแห้งคันตกสะเก็ดเกิดจากอะไร ? รวม 9 ทริคดูแลผิวในหน้าหนาว
